Chiến lược cạnh tranh là gì? Tại sao nó lại quan trọng đối với doanh nghiệp? Làm thế nào để xây dựng và thực hiện một chiến lược cạnh tranh hiệu quả? Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi này và cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về chiến lược cạnh tranh.
1. Chiến lược cạnh tranh là gì?
Theo VietnamBiz, chiến lược cạnh tranh (competitive strategy) là một kế hoạch hành động dài hạn của công ty để đạt được lợi thế cạnh tranh so với đối thủ của mình sau khi đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và mối đe dọa trong ngành và so sánh với chính họ.
Lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp được thể hiện dưới hai hình thức cơ bản là chi phí thấp và khác biệt hoá. Chi phí thấp có nghĩa là doanh nghiệp có thể sản xuất hoặc cung cấp sản phẩm, dịch vụ với giá rẻ hơn các đối thủ. Khác biệt hoá có nghĩa là doanh nghiệp có thể tạo ra sản phẩm, dịch vụ có tính năng, chất lượng, thiết kế hoặc dịch vụ sau bán hàng độc đáo, khác biệt so với các đối thủ.
Kết hợp hai loại lợi thế cạnh tranh cơ bản này với phạm vi hoạt động của một doanh nghiệp đang theo đuổi sẽ hình thành nên bốn loại chiến lược cạnh tranh cơ bản, đó là:
- Chiến lược dẫn đầu về chi phí: Doanh nghiệp nhắm đến toàn bộ thị trường và cung cấp sản phẩm, dịch vụ có chi phí thấp nhất trong ngành.
- Chiến lược khác biệt hoá: Doanh nghiệp nhắm đến toàn bộ thị trường và cung cấp sản phẩm, dịch vụ có tính khác biệt cao trong ngành.
- Chiến lược tập trung chi phí: Doanh nghiệp nhắm đến một phân khúc thị trường nhỏ và cung cấp sản phẩm, dịch vụ có chi phí thấp nhất trong phân khúc đó.
- Chiến lược tập trung khác biệt: Doanh nghiệp nhắm đến một phân khúc thị trường nhỏ và cung cấp sản phẩm, dịch vụ có tính khác biệt cao trong phân khúc đó.
2. Ý nghĩa của chiến lược cạnh tranh
Chiến lược cạnh tranh có ý nghĩa rất quan trọng đối với doanh nghiệp, bởi vì:
- Chiến lược cạnh tranh giúp doanh nghiệp xác định được vị trí cạnh tranh của mình trong ngành, so sánh với các đối thủ và khách hàng.
- Chiến lược cạnh tranh giúp doanh nghiệp tận dụng được các điểm mạnh, khắc phục được các điểm yếu, nắm bắt được các cơ hội và đối phó được với các mối đe dọa trong môi trường kinh doanh.
- Chiến lược cạnh tranh giúp doanh nghiệp tạo ra được giá trị gia tăng cho khách hàng, tăng cường sự hài lòng và trung thành của khách hàng, thu hút được khách hàng mới và giữ chân được khách hàng cũ.
- Chiến lược cạnh tranh giúp doanh nghiệp tăng doanh thu, lợi nhuận, thị phần và uy tín thương hiệu.
3. Các bước xây dựng và thực hiện chiến lược cạnh tranh
Để xây dựng và thực hiện một chiến lược cạnh tranh hiệu quả, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Phân tích ngành. Đây là bước đánh giá các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm: các đối thủ cạnh tranh, các nhóm khách hàng, các nhà cung cấp, các nhóm quan tâm và các yếu tố môi trường. Một công cụ phân tích ngành phổ biến là mô hình năm lực cạnh tranh của Michael Porter, bao gồm: đe dọa của các sản phẩm thay thế, đ bargaining power of suppliers, bargaining power of buyers, threat of new entrants and rivalry among existing competitors.
- Bước 2: Phân tích doanh nghiệp. Đây là bước đánh giá các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm: nguồn lực, năng lực, sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu và chiến lược hiện tại. Một công cụ phân tích doanh nghiệp phổ biến là ma trận SWOT, bao gồm: strengths, weaknesses, opportunities and threats.
- Bước 3: Xác định lợi thế cạnh tranh. Đây là bước xác định được điểm khác biệt và ưu thế của doanh nghiệp so với các đối thủ trong ngành. Lợi thế cạnh tranh có thể dựa trên chi phí hoặc khác biệt hoá sản phẩm, dịch vụ. Một công cụ xác định lợi thế cạnh tranh phổ biến là ma trận Boston Consulting Group (BCG), bao gồm: stars, cash cows, question marks and dogs.
- Bước 4: Lựa chọn chiến lược cạnh tranh. Đây là bước quyết định chiến lược cạnh tranh phù hợp với vị trí và lợi thế của doanh nghiệp trong ngành. Chiến lược cạnh tranh có thể là dẫn đầu về chi phí, khác biệt hoá hoặc tập trung. Một công cụ lựa chọn chiến lược cạnh tranh phổ biến là ma trận Ansoff, bao gồm: market penetration, market development, product development and diversification.
- Bước 5: Thực hiện chiến lược cạnh tranh. Đây là bước triển khai các hoạt động để thực hiện chiến lược cạnh tranh đã chọn. Các hoạt động này có thể liên quan đến các khía cạnh như: sản phẩm, giá, phân phối, khuyến mãi, nhân sự, tài chính, văn hoá, công nghệ và quản trị. Một công cụ thực hiện chiến lược cạnh tranh phổ biến là ma trận McKinsey 7S, bao gồm: strategy, structure, systems, skills, staff, style and shared values.
- Kết luận: Chiến lược cạnh tranh là một kế hoạch hành động dài hạn của doanh nghiệp để đạt được lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ trong ngành. Chiến lược cạnh tranh có ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp vì nó giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng và tăng cường hiệu quả kinh doanh. Để xây dựng và thực hiện một chiến lược cạnh tranh hiệu quả, doanh nghiệp cần thực hiện các bước như: phân tích ngành, phân tích doanh nghiệp, xác định lợi thế cạnh tranh, lựa chọn chiến lược cạnh tranh và thực hiện chiến lược cạnh tranh.
Hy vọng bài viết của tôi đã giúp bạn có được một cái nhìn tổng quan về chiến lược cạnh tranh. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác về chủ đề này, xin vui lòng để lại bình luận hoặc liên hệ với tôi qua email. Tôi rất vui khi được trao đổi và hỗ trợ bạn. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của tôi. Chúc bạn một ngày tốt lành!
